|
કવિ બરકત વિરાણી ‘બેફામ’ની કલમમાંથી શાયરીના અસંખ્ય સુંદર મોતી ટપક્યાં છે. તેમાંના કેટલાંક મોતી ખૂબ જ ચલણી બન્યાં છે અને અવારનવાર ટાંકવામાં આવે છે તો કેટલાંક પુસ્તકોના પાનાની અંદર જ પુરાઈને રહી ગયા છે. આવાં કેટલાંક ઓછા જાણીતા પણ શાયરીના સાચા ચમકદાર મોતી અત્રે રજૂ કર્યા છેઃ
(૧)
નથી નિસ્બત મને આ ધરતીથી, નભથી, સમંદરથી
કરું છું હું લડાઈ માનવીના મનથી અંદરથી
ફક્ત જીતવી નથી, મારે તો રચવી છે નવી દુનિયા
કવિ મુફલિસ છું પણ છું એક કદમ આગળ સિકંદરથી
-બેફામ
(૨)
ભાગ્ય માટે કોઈ ના રાખો સિતારા પર મદાર,
ખુદ ન જે ઉગરે, ક્યાંથી એ બીજાનો ઉગાર?
એ બિચારા ધરતીને અજવાળવાના કઈ રીતે?
જે હરી શકતા નથી આકાશનો યે અંધકાર!
-બેફામ
(૩)
ચમનમાં ફૂલ ના ખીલે અને વેરાન રણ આપે,
ઊગે નહિ જ્યાં ઉષા ત્યાં પણ નિશાનું આવરણ આપે,
નથી અલ્લાહનો અન્યાય તો બેફામ આ શું છે?
જીવન જીવી શક્યાં ના હોય એને પણ મરણ આપે!
-બેફામ
(૪)
મારી સઘળી અલ્પતાનું તું જ કારણ છે, ખુદા!
તું મહાન એવો થયો કે બંદગી ઓછી પડી.
દુઃખ નથી બેફામ એનું કે મરણ આવી ઊભું,
દુઃખ ફક્ત એ જ કે આ જિંદગી ઓછી પડી.
-બેફામ
(૫)
મારી ખુદ્દાર તમન્નાને નડે છે દુનિયા
મારી ફિતરતની ખુશી સાથ લડે છે દુનિયા
મારા અલ્લાહ ક્ષમા કરજે જો બંદો ન રહું
કે હવે તું નહિ, જીવનને ઘડે છે દુનિયા
-બેફામ
(૬)
છુ તારા માર્ગ પર ને તોય વાગે છે મને કાંટા
કહે ઓ ઈશ, આ તે મારી કે તારી પરીક્ષા છે?
કયામતના દિવસનો અર્થ બીજો કંઈ નથી બેફામ
વિધાતાનાં લખાણો પર ફિરસ્તાની સમીક્ષા છે
-બેફામ
(૭)
તુરબત મળી જવાબમાં માગ્યું હતું અમે
ઈર્ષ્યા ન થાય કોઈને એવી જગા મળે
બેફામ જીવતાં જ જરૂરત હતી મને
શો અર્થ છે મરણની પછી જો ખુદા મળે
-બેફામ
(૮)
કબરની ઊંઘમાં બેફામ જો નહિ સ્વર્ગનાં સપના,
જીવનમાં જે મળ્યું નહિ એ મરણની બાદ શું મળશે?
અસંતોષી નથી હોતા જે સાચા હોય છે પ્યાસા,
મળે પાણી તો નહિ પૂછે ઝરણની બાદ શું મળશે?
-બેફામ
(૯)
જનમ પરથી જ માનવના જીવનનું માપ થાયે છે
રડે છે સૌ પ્રથમ, સૌને પ્રથમ સંતાપ થાયે છે,
જગતમાં આવનારા જીવ માટે છે નિયમ ઉલટા
સજા પહેલાં મળે છે ને પછીથી પાપ થાયે છે
-બેફામ
(૧૦)
બધાના હાથમાં લીટા જ દોર્યા છે વિધાતાએ
પછી ક્યાંથી કોઈ વાંચી શકે એવાં કરમ નીકળે?
પ્રણયને પાપ કહેનારા થશે તારી દશા કેવી?
કદાચ અલ્લાહને ત્યાં એજ જો દિલનો ધરમ નીકળે
-બેફામ
(૧૧)
નિરખશો માર્ગ પર ત્યારે નકામાં લાગશે પથ્થર
કદમ મૂકશો તો સંકટ જેમ સામા લાગશે પથ્થર
પરંતુ વાગશે ને એ બહાને બેસવા મળશે
તો મારી જેમ તમને પણ વિસામા લાગશે પથ્થર
-બેફામ
(૧૨)
પ્રકૃતિનો જે નિયમ છે તે અવિચળ રહેશે
કામ નહિ આવે કદી એ સદા નિર્બળ રહેશે
જ્યાં સરોવર કે નદી બદલે હશે સૂકું રણ
પડશે વરસાદ છતાં ત્યાં રોજ મૃગજળ રહેશે
-બેફામ
(૧૩)
નમક છાંટ્યું હશે શાયદ કોઈએ દિલના જખ્મો પર
કદાચિત એટલા માટે જ ખારાં થઈ ગયાં આંસુ
જગત સિંધુમાં કેવળ એ જ બિન્દુ થઈ શક્યાં મોતી
પડ્યાં જળમાં છતાં જળથી જે ન્યારાં થઈ ગયાં આંસુ
-બેફામ
(૧૪)
જખમ પર ફૂંક મારે છે કોઈ તો થાય છે પીડા
ઝીલે જે ઘાવ દુનિયાના હવે એવું જિગર ક્યાં છે?
બિછાવ્યા તો નથી એમાં ય કાંટા કોઈએ બેફામ
મરણ પહેલાં જરા હું જોઈ લઉં - મારી કબર ક્યાં છે?
-બેફામ
(૧૫)
મને જ્યાં સુખ મળ્યું ત્યાં સાથ એનો દઈ ગયાં મિત્રો,
હસીને હર્ષનો હિસ્સો મળ્યો તે લઈ ગયા મિત્રો,
મગર એક જ દશા પૂરતી હતી નહિ એ વફાદારી,
દુઃખી હું થઈ ગયો ત્યારેય હર્ષિત થઈ ગયા મિત્રો!
-બેફામ
(૧૬)
મને કબૂલ છે મિત્રો, તમે નિખાલસ છો,
તમારી લાગણી છે એવો ભાસ તો આપો.
જુઓ છો જેમ બધાને, મને ન એમ જુઓ,
કદીક મારા ઉપર ધ્યાન ખાસ તો આપો.
મર્યા પછી તો કબર આપશે બધા બેફામ,
મરી શકાય જ્યાં એવો નિવાસ તો આપો.
-બેફામ
(૧૭)
કરો ન વાત કે હું આવો છું ને એવો છું,
કહી દઉં છું હવે હું જ કે હું કેવો છું,
નથી હું કોઈ ફિરસ્તો, ઓ નિંદકો મારા!
હું માનવી છું, તમારા બધાય જેવો છું!
-બેફામ
|
માવજીભાઈનો વર્ડપ્રેસ બ્લોગ / કાવ્યરત્નમાળા 